Περί υποτιτλισμών ο λόγος

Λέω να γκρινιάξω λίγο σήμερα.

Προσπαθώ τον τελευταίο καιρό να αναπληρώσω τα κενά απ' όλες τις ταινίες που δεν είδα τον χειμώνα. Έτσι παρακολούθησα χθες σε κάποιο θερινό το Ζωή σαν Τριαντάφυλλο του Olivier Dahan, μια ταινία που η ιστορία της βασίζεται στη ζωή της μεγάλης γαλλίδας τραγουδίστριας Edith Piaf. Όπως είναι φυσικό (για μια ταινία με τέτοιο θέμα) τα τραγούδια που ακούγονταν και πολλά ήταν και οργανικά δεμένα με την ουσία του έργου. Και κάπου εκεί αρχίζει το πρόβλημα: ΔΕΝ ξέρω Γαλλικά!

Επειδή λοιπόν δεν ξέρω Γαλλικά (ντροπή μου!) περιμένω απ' τον καλό κύριο ή την καλή κυρία που έχει αναλάβει την επιμέλεια υποτιτλισμού της ταινίας να με διαφωτίσει. Αμ δε! Όλα τα τραγούδια της ταινίας παρέμειναν αμετάφραστα εκτός από ένα, που για κάποιον λόγο μεταφράστηκαν δυό-τρεις στίχοι του μόνο, και το τελευταίο που μέχρι και η υποτιτλίστρια κατάλαβε (επιτέλους) πόσο κρίσιμο ήταν για την πλοκή... Έκρινε δηλαδή και αποφάσισε μόνη της για ποιά τραγούδια είναι χρήσιμη η κατανόηση της σημασίας τους και για ποιά όχι.

Ομολογώ ότι δε γνωρίζω υπό ποιές συνθήκες δουλεύουν αυτοί οι άνθρωποι και επιπλέον αναγνωρίζω πόσο δύσκολη δουλειά είναι η μετάφραση των στίχων. Όμως επειδή υπάρχουν περιπτώσεις που φαίνεται να γίνεται μεγαλύτερη προσπάθεια από άλλες, έχω φτάσει στο συμπέρασμα ότι είναι θέμα ευσυνειδησίας του κάθε επαγγελματία. Για παράδειγμα στο The Wall του Allan Parker έχω δει δύο διαφορετικές βερσιόν με ελληνικούς υπότιτλους: στη μία υπήρχε μετάφραση των τραγουδιών και στη δεύτερη όχι. Φυσικά η μετάφραση δε διεκδικούσε ποιητικό βραβείο και μερικές φορές μπορεί να γινόταν αστεία, αλλά για κάποιον που δεν ήξερε αγγλικά ή δεν ήταν εξοικειωμένος με το έργο εν γένει ήταν μια πολύ καλή βοήθεια. Εξάλλου αν δεν υποτιτλίσει κανείς τα τραγούδια στο The Wall τι θα υποτιτλίσει? Τις δέκα αράδες διαλόγου?

Τέλος πάντων, οπωσδήποτε ακόμα κι ο χειρότερος υποτιτλισμός είναι προτιμότερος απ' τις μεταγλωττίσεις (μπρρρ) που επιλέγουν αρκετές ευρωπαϊκές χώρες. Άφήστε που εάν γνωρίζεις και τη γλώσσα ρίχνεις και πολύ γέλιο με τις γκάφες!
(Θυμάμαι στο Small Time Crooks, όταν μπροστά από έναν πίνακα ο Hugh Grant ρωτάει τον Woody Allen και τη γυναίκα του αν αντιλαμβάνονται τη διαφορά μεταξύ ενός Τιντορέτο και ενός προηγούμενου πίνακα που είχαν δει, ο Woody απαντάει με σιγουριά ότι η διαφορά βρίσκεται στο κάδρο (frame)! κάνοντας μάλιστα και την χαρακτηριστική κίνηση με τα χέρια του. O τύπος όμως που έκανε τον υποτιτλισμό για κάποιον, ανεξήγητο, λόγο πληροφορούσε όσους δε γνωρίζαν αγγλικά ότι ο Woody εντόπιζε την διαφορά των δύο πινάκων στην φλόγα (flame)!!! Τι να πει κανείς...)

Υ.Γ. Η γελοιογραφία είναι γι' άλλη μια φορά απ' το cartoonstock.com.

Κωμικοί

Είχα πετύχει πριν κάμποσο καιρό σε μια μεταμεσονύχτια προβολή στην τηλεόραση την κωμωδία του Blake Edwards "Micki And Maude" με τον "τεράστιο" Dudley Moore. Ξαναείδα την ταινία μέχρι το ξημέρωμα, κι ας την διακόπτανε βάναυσα κάθε τρεις και λίγο για να βάλουν telemarketing... Όλο το βράδυ καθόμουν και γελούσα μόνος μου μέχρι δακρύων με τις περιπέτειες του ερωτύλου, αλλά καλοσυνάτου, ήρωα που παντρεύτηκε ταυτόχρονα δύο διαφορετικές γυναίκες! Μόλις τελείωσε η ταινία με κυρίευσε ένα πολύ παράξενο συναίσθημα: ένοιωθα σχεδόν ευγνωμοσύνη για αυτό που είχα πάρει, τόσο απέναντι στον Dudley, όσο και απέναντι στον γερο-Edwards, αλλά και μια θλίψη για το ότι ο ένας είχε ήδη πεθάνει κι ο άλλος είναι τώρα πια γέρος και παροπλισμένος (έκανε βέβαια τελευταία ένα ξεκαρδιστικό πέρασμα απ' τα Oscars όπου παρέλαβε το τιμητικό του βραβείο διασχίζοντας τη σκηνή πάνω σε αναπηρικό καροτσάκι!).

Γενικότερα έχω ένα μεγάλο κόλλημα με τους κωμικούς ηθοποιούς! Δε μπορώ να τους βλέπω στις ταινίες να υποφέρουν και πολύ περισσότερο δε μπορώ να συμφιλιωθώ με την ιδέα ότι μπορεί κι αυτοί κάποτε να πεθαίνουν (λες και δεν είναι άνθρωποι...). Όλη αυτή η ενεργητικότητα που βγάζουν στην οθόνη ή στη σκηνή και η ευφορία που προκαλούν σε τόσο κόσμο μ' έχουν πείσει ότι τους αξίζει τουλάχιστον η αιωνιότητα...
Με συγκινεί αυτή η τόσο ξεχωριστή σχέση που δημιουργείται μεταξύ αυτών και του κοινού. Μια σχέση με τόσο έντονη ζεστασιά και οικειότητα που νοιώθει κανείς μόνο για πολύ κοντινούς του ανθρώπους. Προσωπικά σφίγγεται η καρδιά μου όταν βλέπω στις ταινίες τον Robin Williams να υποφέρει, ή τον Charlie Chaplin να δεινοπαθεί. Στις ταινίες δε, που ο Βέγγος καταλήγει μόνος του, έχοντας χάσει γι' άλλη μια φορά το κορίτσι, ο χαρακτηριστικός του κλαυσίγελος στο τέλος μοιάζει να ακυρώνει όλη την προηγούμενη κωμωδία και κάνει τον θεατή να μελαγχολεί επικίνδυνα...

Υπερβολές θα πει κανείς. Ίσως... Δεν είμαι κι εγώ πλέον σίγουρος τι ακριβώς ήθελα να γράψω, ούτε αν έχω κι άλλα να πω. Νομίζω ότι ήθελα μόνο ν' αφιερώσω ένα, αδέξιο έστω, κείμενο στους κωμικούς που αγάπησα...

Αργεντινή- Βραζιλία

Αυτά είναι τα ωραία...

Ένας οποιοσδήποτε αγώνας μεταξύ των δύο συγκεκριμένων ομάδων είναι πάντοτε συναρπαστικός. Όταν αυτός ο αγώνας τυγχάνει να είναι και ο τελικός του Copa America τότε απλά έχουμε να κάνουμε με μια άχαστη ποδοσφαιρική συγκυρία! (Ευτυχώς που κάποιος θεός του ποδοσφαίρου μερίμνησε να γίνει ο τελικός σχετικά νωρίς για να μη ταλαιπωρούμαστε και μεις οι ευρωπαίοι φίλοι του λατινοαμερικάνικου ποδοσφαίρου!)

Το Copa America είναι ένας απ' τους λόγους που πρωταγάπησα το ποδόσφαιρο: μια διοργάνωση όπου παίζουν οι, κατά κανόνα, πιο εντυπωσιακοί παίκτες του κόσμου απαγκιστρωμένοι απ' τις σκοπιμότητες και τις τακτικές του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου, αποδίδοντας ένα απίστευτα εντυπωσιακό θέαμα που μπορεί πολλές φορές να σου κόψει την ανάσα. Ακόμα και αν το φετινό μέχρι στιμής υπήρξε μάλλον ανιαρό, είναι σίγουρο ότι ο τελικός θα έρθει να μας αποζημιώσει...

Βέβαια, ακόμα κι εμείς οι Αργεντινόφιλοι θα επιθυμούσαμε να κατέβαινε οι Βραζιλία με όλα της τα αστέρια (λείπουν Ροναλντίνο, Κακά κ.α.) αλλά ακόμα κι έτσι οι Ρομπίνιο, Ζούλιο Μπαπτίστα και οι άλλοι δεν θα είναι εύκολοι αντίπαλοι για τον Ρικέλμε και την παρέα του. Και μιας που έφτασε ο λόγος στον Ρικέλμε, αξίζει να πούμε ότι από τους τόσους επίδοξους διαδόχους του Ντιεγκίτο (η μόνιμη εμμονή των Αργεντίνων), αυτός είναι ο μοναδικός που αξίζει να φοράει το 10 στην πλάτη...

Αλήθεια, εσείς ποιούς συμπαθείτε περισσότερο?

Χαλάρωμα...

...επιτέλους!

Οι τελευταίοι μήνες υπήρξαν για μένα ιδιαίτερα απαιτητικοί, κουραστικοί και, θέλω να πιστεύω, δημιουργικοί. Ιδιαιτέρως δε τις τελευταίες 2-3 βδομάδες ήμουν σε φάση τρέχω και δε φτάνω. Ως εκ τούτου, η αποχή μου τόσο από το blog μου όσο κι απ' τα blog των διαδικτυακών μου φίλων (έχασα δυστυχώς πολλά επεισόδια) ήταν επιβεβλημένη. Όπως επιβεβλημένη ήταν κι η απουσία μου από τις συναυλίες των Tull στη χώρα μας, που τόσο ήθελα να τιμήσω. Σταματάω όμως να γκρινιάζω μιας και οι λόγοι του "τρεξίματος" ήταν στην πλειοψηφία τους ευχάριστοι.

Τώρα λοιπόν ξεμπέρδεψα και για τον επόμενο 1-1,5 μήνα θα είμαι χαλαρός. Όχι με την έννοια της (ψευτό)σαλονικιώτικης, λαζοπούλειας χαλλλαρότητας , αλλά αντίθετα με αυτή μιας ενεργητικής, αναζωογονητικής ξεκούρασης. Και πάντως χωρίς διακοπές, αφού τα περισσότερα ταξίδια, και δη τα καλοκαιρινά, περισσότερο με εκνευρίζουν παρά μ' ευχαριστούν. Έτσι προβλέπεται άλλο ένα καλοκαίρι στην πόλη, παρέα με φίλους, με κορίτσια (ένα συγκεκριμένα!), πολλές παγωμένες μπύρες, κάνα θερινό ενίοτε και πολλά, πολλά ταξίδια μόνο στη φαντασία (εξού και οι φωτογραφίες). Καλώς σας (ξανά)βρίσκω!!!